Instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy należą do podstawowego pakietu zarządzania bezpieczeństwem w zakładzie pracy. Bez udostępnienia tego skutecznego elementu przemawiającego do pracownika, prawdopodobieństwo popełniania pomyłek przez pracownika, zaistnienia zdarzeń potencjalnie wypadkowych wzrosłaby, a nawet można pokusić się o stwierdzenie, iż brak instrukcji może wpłynąć w znaczny sposób na wzrost wypadkowości w zakładzie, firmie, warsztacie..

Instrukcja BHP powinna zawierać informacje dotyczące:

• procesów technologicznych, jakie stosowane są w zakładzie oraz instrukcje wykonywania prac wraz z opisem możliwych do wystąpienia zagrożeń wypadkowych oraz zagrożeń dla życia pracownika;
• sposobu obsługi maszyn jak i innych urządzeń na stanowisku;
• metod postępowania ze szkodliwymi dla zdrowia oraz niebezpiecznymi materiałami, z którymi może nastąpić styczność w trakcie wykonywania obowiązków zawodowych,
• zasad udzielania pierwszej pomocy.

Nie istnieje jeden, ogólny wzorzec tworzenia instrukcji BHP. Muszą one zawierać wszystkie określone prawem elementy – te, które wymieniono powyżej. Powinny również:

• być przejrzyste i zrozumiałe dla pracowników,
• przekazywać jasno sposoby postępowania zarówno podczas codziennego wykonywania obowiązków, jak i w sytuacjach awaryjnych,
• opisywać czynności, które należy wykonać: przed rozpoczęciem pracy, w trakcie jej wykonywania oraz po jej zakończeniu – związane z bezpieczeństwem własnym i otoczenia,
• w przypadku stanowisk, które związane są z użytkowaniem materiałów toksycznych i niebezpiecznych – informacje związane z charakterystyką tych substancji i działaniami na wypadek awarii.

Kto przygotowuje instrukcje BHP?

Zgodnie z obowiązującą ustawą, pracodawca nie ma obowiązku sporządzenia instrukcji. Musi jednak dopilnować jej poprawności oraz ją zaopiniować. Z uwagi na to, że instrukcja BHP jest dokumentem specjalistycznym, do którego sporządzenia potrzebna jest bogata wiedza oraz praktyka, warto powierzyć jej sporządzenie profesjonalistom. Może ją stworzyć np. kierownik danego działu firmy – znający dokładnie stosowane w nim urządzenia i zagrożenia z tego wynikające, lub też firma zewnętrzna, która specjalizuje się w tworzeniu instrukcji BHP.

Podkreślić warto, że kodeks pracy zaleca skonsultowanie instrukcji BHP nie tylko z kierownictwem, ale także z pracownikami – tak, by stworzony zestaw reguł był jak najbardziej pragmatyczny. Dlatego też, każda instrukcja powstawać musi z myślą o konkretnym zakładzie oraz stanowisku pracy.

Podstawa prawna
Podstawa prawna mówiąca o obowiązku posiadania w zakładzie instrukcji, zasadach tworzenia, zagadnieniach, jakie powinny być ujęte w instrukcji to:

1. Kodeks pracy art. 2374
2. Rozporządzenie Ministra Polityki i Spraw Socjalnych z 26 września 1997 w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. 2003 nr 169 poz. 1650 ze zm.) § 41.
3. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz.U. 2002 nr 191 poz. 1596) § 30.

Serdecznie zapraszamy do współpracy.